Πριν έρθει το μωρό

• Όσον αφορά το πότε μπορείτε να πείτε στο παιδί ότι η μαμά έγκυος, καλό είναι να λάβετε υπόψιν ότι το δίχρονο θα το πει σε όλους.
• Μπορείτε να κάνετε συζητήσεις για οικογενειακούς φίλους που έχουν μωρά αδερφάκια και μετά να πείτε ότι «και εσύ θα γίνεις αδερφή αντί του η μαμά θα κάνει άλλο παιδάκι».
• Να δίνετε λίγες πληροφορίες όταν ρωτάει και όχι να μιλάτε υπερβολικά για το νέο αδερφάκι ώστε να νιώσει μειονεκτικά. Ακούτε το παιδί και αντικατοπτρίζετε αυτά που λέει και νιώθει.
• Αντικατοπτρίζει κανείς όταν ακούει προσεκτικά και μπορεί να πει για παράδειγμα «ακούγεται σαν να είσαι θυμωμένος με…».
• Ξεκαθαρίζετε ότι δεν υπάρχει άλλος πχ. Γιάννης και ούτε μπορεί να υπάρξει. Ότι «θα έχω πάντα αρκετή αγάπη για εσένα».
• Μπορείτε να λέτε στο παιδί πως νιώθει το αδερφάκι του, ώστε να αντιλαμβάνεται ότι νιώθει σαν αληθινός άνθρωπος με αισθήματα.
• Θα μπορούσαμε να μην λέμε «το μωρό μου αλλά το μωρό σου ή μας».

Πριν την γέννα

• Πάρτε παιδί μαζί στο γιατρό να ακούσει το χτύπο της καρδιάς του μωρού και ακούστε και τον δικό του χτύπο καρδιάς. Πείτε του πως ήταν για εσάς όταν ακούσατε για πρώτη φορά την καρδούλα του.
• Προσποιηθείτε ότι ψάχνετε για ονόματα μαζί του/της.
• Αγοράστε της μια κούκλα να την φροντίζει σαν να ήταν το δικό της μωρό κ να του αλλάζει πάνες, ταΐζει κλπ. Μπορεί μέσα από την κούκλα να εκφράσει τα αισθήματα της.
• Μπορεί να ηρεμεί το μωρό με ανάσες και έτσι και τον εαυτό της.
• Ας διαλέξει μόνη τι θα δώσει στο μωρό από πράγματα.
• Δώστε χρόνο και οι δυο γονείς στο αδερφάκι.
• Ας βάζει ο μπαμπάς το αδερφάκι στο κρεβάτι. Θα είναι η πιο δύσκολη ώρα όταν θα πρέπει να μείνει μόνο.
• Αν λείπει ο μπαμπάς η μαμά μπορεί να πάρει και τα δυο παιδιά στο δωμάτιο της.
• Ένα παιχνίδι προτεινόμενο από την Lauren Cohen είναι: λέμε στο παιδί: «δε μπορείς να φτάσεις την μαμά!!!! (Θα προσπαθεί ο μπαμπάς να μπει ανάμεσα ανεπιτυχώς). Μέσω γέλιου ξεπερνάει το φόβο του και δένεται με το μπαμπά.
• Προσπαθήστε να μην εστιάσετε απόλυτα στο μωρό. Πχ αν ρωτάνε όλοι το αδερφάκι πως νιώθει για το μωρό που έρχεται, μπορείτε να τους ειδοποιήσετε από πριν σχετικά.
• Κάνετε το αδερφάκι να νιώσει μοναδικός επισημαίνοντας τα θετικά του στοιχεία. Πχ. «μου αρέσει πολύ που…»
• Αν ανησυχεί ότι κάτι θα πάει στραβά με το μωρό; Εξηγείστε του ότι χρειάζεται.
• Αποφύγετε τους αγώνες επικράτησης (τύπου power struggle), είναι φυσικό να σας δοκιμάζει για να δει αν την/τον αγαπάτε ακόμα.
• Όταν φτιάξετε την τσάντα για το νοσοκομείο βάλτε φωτογραφία από το αδερφάκι. Επίσης μπορείτε να δώσετε μια κάρτα «από το μωρό» όπου γράφει ότι «ανυπομονώ να μεγαλώσω να παίξουμε» αν ρωτήσει πείτε ότι δε μπορεί φυσικά να μιλήσει αλλά αυτό θα έλεγε αν μπορούσε.

Στο νοσοκομείο και μετά

• Δυναμώστε την σχέση πριν για να ανακάμψει πιο γρήγορα μετά την γέννα.
• Οποίος θα μείνει μαζί του να μείνει όσο γίνεται νωρίτερα και πριν φύγει η μητέρα για το νοσοκομείο.
• Μην την αφήσετε με άλλους γενικότερα αλλά συγκεκριμένα κάποιον που εμπιστεύεται το αδερφάκι.
• Ετοιμάστε τον για το ότι θα λείψετε και ότι θα μείνει με τον άνθρωπο που έχετε επιλέξει και εμπιστεύεται αλλά τονίζετε πάντα ότι «και τότε η μαμά θα γυρίσει για εσένα όπως πάντα!!».
• Βοηθάει να έχει κάτι δικό σας που ίσως μυρίζει όπως εσείς.
• Άλλη επιλογή είναι να φτιάξετε ένα βιβλίο για αποχωρισμό.
• Μιλήστε του/της για την δίκη του/της γέννηση.
• Προετοιμάστε την για το πως δείχνει ένα μωρό
• Θα μπορούσαν να είναι και τα αδέρφια εκεί όταν γεννιέται το παιδί.
• Να αφήνετε να αγκαλιαστούν τα παιδιά (και όχι εντολές όπως μη πλησιάζεις το μωρό). Με αυτό το τρόπο δουλεύουν οι ορμόνες φερομόνες που ενισχύουν τον δεσμό.
• Ίσως είναι καλύτερα να μπει η μάνα μέσα χωρίς το μωρό στην αγκαλιά της.
• Μπορούμε να τους προτείνουμε (στο μεγάλο παιδί ουσιαστικά) να κάνουν μία ανταλλαγή δώρων.
• Μιλάτε στο μωρό για το αδερφάκι: «Ξύπνησε ! Θα θέλει να παίξετε ! Πάμε;» ή «Θα στον φέρω»
• Οι επισκέπτες να ασχολούνται πρώτα λίγο με μεγάλο παιδί και να φέρνουν δώρο και για μεγάλο αν γίνεται.
• Η μητέρα ας λέει ότι «θα είμαι μαζί σου μόλις τελειώσω» χωρίς να «κατηγορεί» (όπως μπορεί να φαίνεται στο παιδί) το μωρό
• Όσο και αν είναι δύσκολο καλό είναι το αδερφάκι να συνεχίσει να σχετίζεται και με τους δυο, όχι μόνο με τον μπαμπά.
• Μπορεί να συνδεθεί μαζί του πριν το τάισμα του μωρού, να του διαβάσει ή να τραγουδήσουν μαζί, να παίξουν ή να το κάνει μπάνιο.

Σε γενικές γραμμές θυμόμαστε ότι αναρωτιέται ακόμα αν είναι σημαντικός/ή, και ότι το παιδί βιώνει ένα πένθος της αποκλειστικής σχέσης που απολάμβανε έως ότου γεννηθεί το αδερφάκι του/της.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Markham, L. (2018). Peaceful Parent, Happy Kids Workbook. PESI Publishing & Media.