Ένα στοιχείο της επιδημίας COVID-19, που δυσκολεύει τους περισσότερους ανθρώπους και ψυχολογικά, αφορά το ότι η έξαρση αυτού του ιού ήταν ένα συμβάν, το οποίο δεν ήταν αναμενόμενο, και εξελίχθηκε πολύ γρήγορα. Ίσως έχει ενδιαφέρον ότι υπήρξαν προσπάθειες από το γιατρό Li Wenliang, ο οποίος προσπάθησε να προειδοποιήσει το κοινό τον Δεκέμβριο το 2019 αλλά συνελήφθη για παραπληροφόρηση. Σε πολλές χώρες όπου υποτιμήθηκε η επικινδυνότητα του ιού δεν έλαβαν αρκετά μέτρα για την αντιμετώπισή του, ενώ δεν υπήρχαν επαρκείς προμήθειες σε πολλές περιοχές.
Πρόκειται για μία δύσκολή στιγμή με υπαρξιακές και ανθρωπιστικές διαστάσεις όπου όλοι έχουν επηρεαστεί. Όλα άλλαξαν ξαφνικά και οι περισσότεροι ένιωσαν απροετοίμαστοι. Είναι δύσκολο να βρει κάποιος το νόημα σε όλα αυτά, ενώ μπορεί να αιωρείται η απειλή του θανάτου. Επίσης, μπορεί κάποιος να φοβάται να αρρωστήσει και να υποφέρει ή την οικονομική απώλεια, απώλεια εργασίας, το φόβο της απομόνωσης, ακόμα και ότι δεν μπορεί να ελέγξει ή «φτιάξει» αυτό που συμβαίνει.
Κάποιες απλές συμβουλές από την συνάδελφο Kathy Steele (2020) αναπτυγμένες εδώ, ίσως σας φανούν χρήσιμες.
- Καταρχάς είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ επιστημονικά τεκμηριωμένων πληροφοριών και αυτών που δεν είναι. Είναι σημαντικό να μην προωθούμε πληροφορίες στα social media, Facebook ή μέσω e-mail, αν δεν είμαστε 100% σίγουροι ότι είναι πραγματικές.
- Μην ακούτε συνεχώς ειδήσεις. Είναι καλύτερα να ενημερώνεστε μία ή δύο φορές την μέρα, από επιλεγμένες έγκυρες πηγές.
- Διατηρήστε ένα πρόγραμμα ημέρας. Είναι καλύτερα να κοιμάστε και να ξυπνάτε καθημερινά την ίδια ώρα, ιδανικά νωρίς το πρωί. Διατηρήστε την καθημερινή σας ρουτίνα /συνήθειες προσωπικής υγιεινής, καθημερινή σωματική άσκηση έστω και για 15’, προσπαθήστε να περπατήσετε αν γίνεται.
- Θα βοηθούσε να εξασκήσετε ενσυνειδητότητα (mindfulness): προσπαθήστε να έχετε συνείδηση του τρόπου που το μυαλό τείνει να «φέρνει» την καταστροφή, να σκέφτεται το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα, να απασχολείται με το μέλλον, και το «τι και αν γίνει…», κλπ. Είναι φυσιολογικό να συμβαίνει αυτό γιατί το μυαλό θα προσπαθήσει να προβλέψει, να βρει πιθανές λύσεις, να αμυνθεί σε περιπτώσεις κινδύνου. Αν είστε υγιείς τώρα/σήμερα, προσπαθήστε να μείνετε σε αυτό, φυσικά ενώ λαμβάνετε τις απαραίτητες προφυλάξεις.
- Βοηθάει επίσης να συμπεριλαμβάνει κάποιος στο πρόγραμμά του δραστηριότητες που είναι ευχάριστες. Αυτές τείνουν να εξισορροπούν το νευρικό σύστημα. Αυτές μπορεί να λάβουν μέρος και μέσα στο σπίτι, για παράδειγμα ευχάριστη μουσική, μυρωδιές, χαλαρωτικό μπάνιο κλπ.
- Να θυμάστε ότι μένετε σπίτι και για τους άλλους. Αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο μια ηρωική πράξη, καθώς είναι σημαντικό για αυτούς που είναι ευάλωτοι αλλά και το ιατρικό προσωπικό της πόλης σας.
- Μιλήστε με φίλους τουλάχιστον δύο φορές τη μέρα.
Είναι φυσιολογικό να νιώθετε άγχος, δεδομένης της κατάστασης. Υπάρχει διαθέσιμη ψυχολογική βοήθεια είτε ιδιωτικά είτε μέσω των γραμμών βοηθείας όπως το 214 2142000. Πιο ευάλωτοι και ψυχολογικά τραυματισμένοι στο παρελθόν τους άνθρωποι ενδεχομένως θα νιώσουν λιγότερο ασφαλής από άλλους. Αυτή την περίοδο πράγματι, όπως και σε κάποιες περιπτώσεις ισχύει ότι δε είμαστε πάντα ασφαλείς. Ο καθένας καλείται να διαχειριστεί το άγχος που προκαλεί αυτό. Θα μπορούσε όμως, η διαδικασία αυτή, να οδηγήσει σε εσωτερική ανακάλυψη και καλύτερη κατανόηση του εαυτού.
Κάποια πράγματα ίσως δεν αλλάξαν, αυτά θα προσφέρουν ένα σταθερό πλαίσιο το οποίο βοηθάει να νιώθει κανείς περισσότερη ασφάλεια. Χρειάζεται υπομονή, συμπόνοια, χιούμορ, να βρει ο καθένας προσωπικό νόημα μέσω διαφορετικής οπτικής. Τέλος βοηθάει πολύ να βοηθάει κάποιος άλλους, ανεβαίνει η αυτοπεποίθηση, βγαίνει από τον εγωκεντρισμό του (ξεχνάει για λίγο τα δικά του προβλήματα ή αυτά μπαίνουν σε προοπτική σε σύγκριση με τα προβλήματα άλλων).
Μαντώ Κωνσταντουλάκη
Ομαδική Αναλυτής, Θεραπευτής Ζεύγους & Οικογένειας
Εκπαιδευμένη σε τεχνικές Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς
Αδειούχος Ψυχολόγος, Αθήνα, Ελλάδα
Πιστοποιημένη Σχολική Ψυχολόγος στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης, Η.Π.Α.
Θεραπευτής EMDR
T:6973336815
Photo by Evgeni Tcherkasski